Dysleksja

Dysleksja (z greckiego dys-nie, lexis-czytanie) – zaburzenia które objawiają się trudnościami w nauce pisania i czytania ze zrozumieniem pomimo normalnej inteligencji oraz warunków edukacyjnych – znaczy to tyle, że ktoś osiąga znacznie gorsze rezultaty w nauce niż można by od niego oczekiwać. W przypadku dysleksji wina nie leży po stronie ucznia, lecz po stronie zaburzeń funkcji poznawczych. Wydaje się że „czyta, ale nie rozumie co czyta”. Z powodu trudnego zdiagnozowania dysleksji często zdarza się, że rodzice leniwych lub mało zdolnych dzieci specjalnie „załatwiają” zaświadczenie o niej, aby miały one łatwiej w szkole. Prowadzi to jedynie do ich szkody, gdyż same wmawiają sobie „wrodzone” ograniczenia, i nie oczekują od siebie tyle ile na prawdę mogłyby, z góry zwalniając się z przymusu do starania się z całych sił. Z czasem „ale ja mam dysleksję” staje się wytłumaczeniem na wszystko, nawet na to co kompletnie nie ma z nią związku.

Objawy

Objawów dysleksji najlepiej jest wypatrywać dopiero w okresie wczesnoszkolnym, diagnozę można postawić dopiero gdy dziecko ma około 8 lat i przebyło już drogę nauczania, po której należałoby się spodziewać jakichś efektów.

Typowe objawy dysleksji rozwojowej to:

• późniejszy niż u innych dzieci rozwój mowy, przewlekłe problemy z poprawną składnią wypowiedzi, wymawianiem głosek, niewyraźna mowa
• niska koordynacja ciała i sprawność ruchowa – dziecko ma problemy z utrzymaniem równowagi, zabawami ruchowymi, celowaniem, łapaniem, oraz złożonymi zestawami ruchów takimi jak wiązanie butów, zapinanie guzików czy używanie widelca lub nożyczek.
• trudności z koncentracją, kojarzeniem kolorów, rysowaniem figur i szlaczków
• problemy z rozróżnianiem głosek o podobnym brzmieniu
• niechęć lub niezdolność do systematycznego i uporządkowanego myślenia wymaganego np. przy układaniu puzzli czy klocków lego
• niestaranne, brzydkie pismo, z licznymi błędami ortograficznymi lub „zjedzonymi” literami
• trudności z czytaniem – czytanie powolne, przekręcanie wyrazów, gubienie się w przypadku długich wyrazów
• problemy ze zrozumieniem czytanego tekstu

Objawy typowo szkolne, występujące w nauce:

• w pisaniu:
  • trudności z mieszczeniem się w liniach lub kratkach zeszytu
  • problemy z pisaniem ze słuchu, przepisywaniem tekstu
  • duże problemy z pisaniem trudnych i długich wyrazów, gubienie niektórych liter lub mylenie ich(wykraczające poza zwykłe problemy z ortografią)
  • zupełny brak albo niepoprawna interpunkcja
  • brzydkie, niekształtne pismo
  • wolne pisanie, nienadążanie z dyktowanym tekstem
• w czytaniu:
  • powolne czytanie
  • składanie wyrazów sylabami
  • zająkiwanie się
  • częste pauzy zwłaszcza podczas długich wyrazów,  opuszczanie liter, zmiana końcówek lub nieprawidłowe odczytanie całych wyrazów
  • niewłaściwa intonacja
  • brak zrozumienia treści
  • gubienie się tekście, omijanie jednej linijki lub zaczynanie po raz drugi tej samej
• czynnościach intelektualnych:
  
  • trudności w uczeniu się na pamięć jak np. tabliczki mnożenia czy słówek z języków obcych
  • zakłócenia orientacji i problemy z wyobraźnią przestrzenną
  • trudności w rozplanowaniu rysunku, wypracowania, obliczeń matematycznych
  • powolne tempo pracy, myślenia i kojarzenia
  • słaba koncentracja uwagi

Przyczyny

Niejednoznaczność typów dysleksji i sposobów jej diagnozowania utrudniają sprecyzowanie przyczyn, twierdzi się jednak że może mieć ona podłoże genetyczne, gdyż istnieje duże ryzyko jej wystąpienia, jeśli pojawiła się wcześniej w rodzinie.

Leczenie

Dysleksja jest nieuleczalna. Można jednak nauczyć się z nią żyć i stale nad nią pracować. Duża odpowiedzialność i rola spoczywa tu na rodzicach oraz opiekunach dziecka, którzy powinni zachęcać dziecko do wysiłku i wzmacniać jego wiarę we własne siły.